Sparren Hars
Noorse Sparrenhars
Er wordt aangenomen dat harsen vele soorten genezende effecten hebben, wat ook moderne studies hebben bevestigd. We hebben onze medicijnen traditioneel uit het bos gehaald: kruiden, bessen, paddenstoelen en de bomen zelf hebben niet alleen voeding geboden, maar ook remedies voor veel kwalen. Een van deze genezende gaven van het bos is sparrenhars.
Het doel van hars is om beschadigde naaldbomen te beschermen tegen ongedierte, bacteriën en schimmels. Er is ontdekt dat hars dezelfde effecten op de huid heeft. De genezende werking van sparrenhars op wonden en infecties is in de traditionele volksgeneeskunde al eeuwenlang bekend. De kracht van sparrenhars is de afgelopen twintig jaar herontdekt dankzij klinische onderzoeken die de genezende eigenschappen ervan hebben bevestigd. Deze klassieke remedie van de oudheid is in snel tempo een van de meest interessante natuurlijke producten van onze tijd aan het worden die vele medicinale mogelijkheden biedt.
Van een traditionele kuur tot een wetenschappelijk goedgekeurde behandeling:
Vurenbomen gedijen goed in koude en vochtige omgevingen, dus onze noordelijke natuur biedt hen een uitstekende habitat. Zelfs de geur van de spar stimuleert, versterkt en opent de zintuigen dankzij de essentiële oliën. Verschillende delen van de spar hebben ook antiseptische en ontstekingsremmende effecten. De antioxidant- en vitaminerijke sparrenspruiten worden bijvoorbeeld van oudsher gebruikt om keelpijn en hoest te behandelen. Sparrenhars wordt al eeuwenlang gebruikt om wonden, huiduitslag, brandwonden en abcessen te behandelen. Sparren-spruit werd al in 1578 genoemd in het medicijnboek van Benedictus Olai als een remedie tegen gezichtswonden, hoewel bekend is dat hars al in het oude Egypte werd gebruikt voor de behandeling van wonden en brandwonden.
De afgelopen decennia is de status van sparrenhars-balsem geëvolueerd van een traditioneel middel uit de volksgeneeskunde naar een wetenschappelijk bewezen manier om wonden en infecties te behandelen.
Dit is grotendeels te danken aan het onderzoek van de Finse orthopedist D.Med.Sc. Arno Sipponen en zijn onderzoeksgroep. Sipponen raakte geïnteresseerd in de mogelijkheden van sparrenhars-balsem toen hij als arts werkte in een gezondheidscentrum in Lapland, waar sparrenhars-balsem lange tijd als alternatieve behandeling werd gebruikt. Nadat Sipponen zelf getuige was geweest van de kracht van sparrenhars-balsem bij de behandeling van infecties en doorligwonden, begon hij onderzoek te doen naar de antimicrobiële eigenschappen van sparrenhars. Na klinische onderzoeken werd het in 2008 in Finland geaccepteerd als medisch product. Sparrenhars-balsem is het eerste natuurproduct dat de CE-markering heeft gekregen van de Nationale Toezichthoudende Autoriteit voor Welzijn en Gezondheid (Valvira) in Finland. CE-markering is een bewijs van conformiteit met de EU MDR- en IVDR-regelgeving. De antimicrobiële eigenschappen en medisch gebruik van Sparrenhars voorkomt ontstekingen en de groei van bacteriën op de huid en stimuleert ook de groei van nieuwe huid op de wond. De genezende en beschermende eigenschappen van sparrenhars zijn gebaseerd op harszuren en lignanen. Harszuren zijn antimicrobiële verbindingen en lignanen zijn polyfenolen die functioneren als krachtige antioxidanten. De antimicrobiële effecten van sparrenhars zijn bevestigd met microbiologische onderzoeken.
Deze antimicrobiële eigenschappen lijken te zijn gebaseerd op het feit dat hars de celwanden en celmembranen van microben beschadigt, waardoor de synthese van energie in de microbicellen wordt belemmerd. Sparrenhars-balsem wordt in ziekenhuizen gebruikt voor de behandeling van doorligwonden en chronisch ontstoken operatiewonden. Er is ontdekt dat sparrenhars-balsem bijzonder effectief is tegen de ziekenhuisbacteriën MRSA en VRE, die resistent zijn tegen de meest voorkomende antibiotica. Een behandeling met sparrenhars-balsem heeft zelfs de amputatie van een voet voorkomen: een oudere patiënt in Finland had een lastige doorligwond in de hiel en men nam aan dat amputatie de enige manier was om het probleem te behandelen. Er werd echter een behandeling met sparrenhars-balsem op de patiënt uitgeprobeerd, waarna de wond begon te genezen, wat een indrukwekkend bewijs leverde van de krachtige effecten van sparrenhars.
Het bereidingsproces van sparrenharsbalsem kent vele fasen. Hars wordt traditioneel uit sparren gewonnen, Sparrenhars is van nature plakkerig en behoorlijk stijf. Wanneer sparrenhars balsem wordt gemaakt, wordt de hars gemengd met een soort vet of olie om de hars vloeibaarder te maken en gemakkelijker te verspreiden. Traditioneel werd hiervoor boter of dierlijk vet gebruikt, maar deze worden tegenwoordig vervangen door bijvoorbeeld koolzaadolie, olijfolie of sheaboter, Dit doen wij dus weer op de traditionele manier.
Sparrenhars kan worden gebruikt voor de behandeling van kleine wonden, droge huid, huiduitslag, insectenbeten en blaren en voor het verlichten van griepsymptomen. Sparrenhars is echter niet geschikt voor mensen die gevoelig of allergisch zijn voor harszuur.
Ook voor onze viervoeters brengt het verlichting: het kan worden gebruikt voor de behandeling van kleine wondjes en insecten- of tekenbeten bij huisdieren.
INCI name: Picea abies